Uwaga, ten tekst może być uważany za niesmaczny. Mimo że nie ma w nim rozkładu mięsa, pokracznych określeń narządów wydalniczo-płciowych, ani nawet jednego bluzgu!

Aktorstwo to zawód wymagający sporej dozy egocentryzmu. Bo aktor pokazuje siebie – jego praca to wygłupianie się przed innymi ludźmi. Ale tak naprawdę nie dlatego, lecz po prostu z założenia. Większość pracy aktor wykonuje w środku. Musi poznać swoją postać, zrozumieć jej motywację i poczuć to, co ona odczuwa. Potem już tylko działa w zgodzie z tymi przemyśleniami: „działa postacią”. Spora część efektów tej pierwotnej roboty w ogóle nie dostaje się do filmu czy spektaklu. Niedawno byłem na spotkaniu z pewnym słynnym aktorem, którego uwielbiam. I on o budowaniu postaci mówił tak: Rozmawiam z reżyserem o moich postaciach. Pytam na przykład: czy miał kobietę na boku? Czy chodził na dziwki? Nieważne, że tego nie będzie w filmie. To pomaga mi wejść w rolę. Analiza jest konieczna, nie po to, by zagrać wszystko, co z niej wyjdzie, lecz by dogłębnie przepracować postać i sworzyć bohatera z krwi i kości, wiarygodnego. To wszystko odbywa się w umyśle i sercu aktora – czy taki stopień skupienia na sobie nie jest już aby groźny?

– Niech pan powie – zaciekawiła się – chyba pan tego nie przygotował, a może?
– A po co? – odparłem. – Granitowy fundament mojego światopoglądu stworzyłem wystarczająco dawno temu.

Oczywiście nie znaczy to, że aktorzy pozbawieni są miłości własnej. Wręcz odwrotnie! Uwielbiają opowiadać anegdoty, w których centralnymi postaciami są oni sami. Wyżej wspomniany aktor opowiadał, jak po jednym z egzaminów do szkoły aktorskiej, w którym wyrecytował patriotyczny wiersz z mocną nutą gwary śląskiej, któryś z profesorów złapał go na korytarzu, objął po przyjacielsku i powiedział: Przyjmiemy cię do szkoły aktorskiej… ale obiecaj mi jedno… że ty się w ciągu pierwszego roku nauczysz mówić po polsku! – Na co ten, nie mogąc opanować entuzjazmu, wykrzyknął: Jo! Obiecuja!! Ale co w tym złego, że mówią o sobie? Mają co opowiadać, to opowiadają. Wydaje się, że do tego zawodu po prostu nie idą ludzie, którzy myślą o sobie „jestem szarą myszką”. Jakiś czas temu widziałem spektakl, w którym po jakiejś kwestii pewnej aktorki widownia wybuchła rechotem, który nie milknął przez kilka minut. Wszyscy obecni na scenie zgotowali się do nieprzytomności, zasłaniali usta rękami i trzęsły im się brzuchy ze śmiechu. Tylko jeden aktor – świetny skądinąd, a ponadto celebryta – stał jak słup i patrzył na pokładających się ludzi wokół. Nie wierzę, że nie ma poczucia humoru, czy też jest tak głupi, że nie zrozumiał dowcipu. To po prostu musi być umiejetność – nigdy się nie gotować. Nurtowało mnie to, aż spytałem znajomej aktorki, czy ten aktor nigdy się nie gotuje. Nie wiedziała, ale dodała: bywa, że taka sytuacja powoduje w aktorze wściekłość, bo śmieją się nie z jego dowcipu. Zatkało mnie. Aż taka megalomańska zawiść?

– Ma pan pięćdziesiąt sześć lat i nie był pan nigdy w Ameryce?
– Miałem poważny zamiar – odparłem urażony – ale niestety zostałem powstrzymany.

Pamiętam ze szkoły aktorskiej, jak zachowywały się niektóre dziewczyny, którym otoczenie powtarzało przez całe życie, jakie to są śliczne. Wszystkie ich aktywności aktorskie miały na celu tylko jedno: żeby się nimi zachwycano. Umierałem ze śmiechu. Jeśli się wie, to po co ciągle szukać potwierdzenia? Zdaje mi się, że to nie tyle kompleksy, co zwykła megalomania. Dodajmy, że żadne aktorki z nich nigdy nie będą. Aktor pokazuje się, pracuje sobą, swoim ciałem, głosem, spojrzeniem, ale nie może się wdzięczyć, bo to widać, i to karykaturalnie.

Przyznaję, niegdyś byłem dumny z tego, że w trakcie długich, samodzielnych studiów doszedłem do takiego poziomu, iż z jasnością błyskawicy potrafiłem demaskować żydowskie krętactwa kłamliwej prasy we wszelkich jej przebraniach.

CDN.

Cytaty pochodzą z: „On wrócił”, Timur Vermes, 2012